در بازار اصفهان مسجد كوچكي واقع شده كه به نام ذوالفقار خوانده مي شود اين مسجد در محله نيماورد قرار دارد كه در زمان صفويه يكي از محلات آباد و پرجمعيت اصفهان بود. اين مسجد در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوي دومين حكمران اين سلسله شناخته شده است.
كتيبه اي كه به خط ثلث با كاشي سفيد معرّق بر زمينه لاجوردي بر سر در مسجد نوشته شده به نام شاه طهماسب و ذوالفقار كه اسم مسجد است اشاره كرده و تاريخ آن نيز ۹۵۰ هجري قمري است. خطاط اين كتيبه محمد سياوش است. در اين كتيبه نام شيخ محمد صفي كه باني مسجد بوده است نيز آمده است.
بر در قديمي مسجد ذوالفقار به خط ثلث برجسته اشعاري در مدح و ستايش حضرت رسول (ص) و حضرت علي ابن ابيطالب (ع) منقور است.
بربالاي كتيبه سردر مسجد لوح سنگي سياه رنگي نصب شده كه با خط ثلث برجسته عباراتي بر روي آن نوشته شده است. مفاد اين عبارت حاكي از اين مطالب است كه در سال ۱۱۰۹ هجري قمري موقوفاتي براي اين مسجد تعيين كرده اند كاتب اين لوح محمد نصر بوده است. لوح بزرگتري كه آن نيز به رنگ سياه است در ايوان جنوبي نصب شده است. تاريخ اين لوح ۱۰۳۷ هجري قمري آخرين سال سلطنت شاه عباس اول است و مفاد آن بخشودگي ماليات برخي اصناف مي باشد.
با توجه به منابع و مآخذ موجود مجموعه بناهايي كه به نام ذوالفقار ناميده مي شوند علاوه بر اين مسجد حمام و مدرسه نيز بوده است. شاردن فرانسوي علت نامگذاري اين مجموعه را ارادت باني آن به حضرت علي ابن ابيطالب (ع) نوشته شده است.
مسجد و مدرسه و حمام ذوالفقار هنگامي كه در اصفهان ساخته شد كه هنوز اين شهر پايتخت نشده بود. اين نكته بيانگر اين مطلب است كه شهر اصفهان حتي در زماني كه مركز حكومت نيز نبود مهم و آباد بود و حكّام و امراء و بزرگان كشور به آن توجه مخصوص داشتند.
